Ngành Cao su tại Việt Nam: Phân tích chi tiết và Dự báo tăng trưởng cuối năm 2024

Ngành cao su là một trong những ngành xuất khẩu chủ lực của Việt Nam, với sản phẩm cao su tự nhiên được sử dụng rộng rãi trong các ngành công nghiệp như sản xuất lốp xe, găng tay y tế, và các sản phẩm cao su khác. Theo thống kê từ Hiệp hội Cao su Việt Nam, trong năm 2023, Việt Nam đã xuất khẩu hơn 1,3 triệu tấn cao su, chiếm khoảng 10% thị phần toàn cầu, với giá trị xuất khẩu đạt 2,6 tỷ USD. Với nhu cầu toàn cầu ngày càng tăng cao và xu hướng phát triển mạnh mẽ của các ngành công nghiệp tiêu thụ cao su, ngành này tiếp tục có triển vọng tăng trưởng tích cực trong thời gian tới. Tuy nhiên, ngành cũng đối mặt với nhiều thách thức như biến động giá cả, yếu tố về thời tiết, và dịch bệnh cây trồng.

 

---

 

1. Điểm nhấn đầu tư trong ngành Cao su

1.1. Nhu cầu cao su toàn cầu tăng cao

• Sự phục hồi của các ngành công nghiệp tiêu thụ cao su: Sau đại dịch COVID-19, nhu cầu cao su tự nhiên đang tăng trưởng mạnh nhờ sự phục hồi của các ngành công nghiệp như sản xuất lốp xe, găng tay y tế và các sản phẩm cao su khác. Theo báo cáo của Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô châu Âu (ACEA), sản lượng ô tô toàn cầu trong năm 2024 dự kiến sẽ tăng 5% so với năm 2023, góp phần lớn vào nhu cầu sử dụng cao su tự nhiên.

• Tăng trưởng nhu cầu lốp xe và găng tay y tế: Ngành ô tô toàn cầu đang phục hồi, kéo theo nhu cầu cao su tự nhiên để sản xuất lốp xe gia tăng. Theo Hiệp hội Lốp xe toàn cầu, sản lượng lốp xe toàn cầu dự kiến tăng trưởng 4% trong năm 2024, với sự gia tăng mạnh mẽ từ các thị trường lớn như Trung Quốc, Ấn Độ và Mỹ. Đồng thời, nhu cầu găng tay y tế và các thiết bị bảo hộ y tế sau đại dịch COVID-19 vẫn duy trì ở mức cao, đặc biệt tại Mỹ và châu Âu. Trong năm 2023, xuất khẩu găng tay cao su của Việt Nam đạt hơn 1 tỷ USD, với nhu cầu dự kiến tiếp tục tăng.

1.2. Việt Nam là một trong những nhà xuất khẩu cao su lớn nhất thế giới

• Vị thế xuất khẩu cao su hàng đầu: Việt Nam là một trong ba nhà sản xuất và xuất khẩu cao su tự nhiên lớn nhất thế giới, chỉ sau Thái Lan và Indonesia. Tính đến cuối năm 2023, Việt Nam đã xuất khẩu hơn 1,4 triệu tấn cao su tự nhiên, với thị trường chính là Trung Quốc, Ấn Độ và Mỹ. Sản lượng xuất khẩu này chiếm khoảng 17% tổng sản lượng cao su toàn cầu. Các doanh nghiệp cao su Việt Nam có lợi thế về quỹ đất trồng cao su lớn, sản lượng ổn định và mạng lưới khách hàng quốc tế rộng khắp.

• Giá cao su thế giới phục hồi: Sau thời gian giảm trong nửa đầu năm 2023, giá cao su tự nhiên trên thị trường thế giới đã bắt đầu tăng trở lại trong quý 3 và dự kiến sẽ duy trì ổn định trong quý 4/2024. Theo báo cáo từ Hiệp hội các nước sản xuất cao su thiên nhiên (ANRPC), giá cao su đã tăng 12% so với đầu năm do nhu cầu tiêu thụ tăng cao và sự thiếu hụt nguồn cung từ Thái Lan và Indonesia do ảnh hưởng của thời tiết.

1.3. Sự phát triển của các dự án khu công nghiệp

• Chuyển đổi đất cao su sang khu công nghiệp: Ngoài hoạt động sản xuất cao su, nhiều doanh nghiệp cao su lớn như GVR và PHR đang tận dụng lợi thế quỹ đất lớn để phát triển các dự án khu công nghiệp. Tính đến cuối năm 2023, GVR đã phát triển hơn 10 khu công nghiệp trên quỹ đất cao su không sử dụng, thu hút hàng trăm dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI). Xu hướng này giúp các doanh nghiệp gia tăng lợi nhuận từ mảng kinh doanh bất động sản công nghiệp, đồng thời tận dụng làn sóng đầu tư FDI đang đổ vào Việt Nam.

 

---

 

2. Rủi ro và đánh giá chung

2.1. Biến động giá cao su trên thị trường thế giới

• Sự phụ thuộc vào thị trường quốc tế: Ngành cao su Việt Nam phụ thuộc nhiều vào biến động giá cao su trên thị trường quốc tế, do phần lớn sản lượng cao su được xuất khẩu. Các yếu tố như chính trị, căng thẳng thương mại và chuỗi cung ứng toàn cầu có thể tác động mạnh đến giá cao su, dẫn đến sự biến động trong doanh thu và lợi nhuận của các doanh nghiệp. Ví dụ, trong năm 2023, giá cao su đã giảm mạnh vào quý 2 do nhu cầu suy giảm từ Trung Quốc trước khi tăng trở lại vào cuối năm.

2.2. Rủi ro từ các yếu tố thời tiết và dịch bệnh cây trồng

• Thời tiết và dịch bệnh: Cây cao su rất nhạy cảm với điều kiện thời tiết và dễ bị ảnh hưởng bởi các dịch bệnh cây trồng như bệnh rụng lá và bệnh héo xanh. Mưa lớn, khô hạn, hoặc các dịch bệnh có thể gây ra thiệt hại lớn về sản lượng và chất lượng cao su. Năm 2023, Việt Nam đã phải đối mặt với các đợt mưa lớn kéo dài tại Tây Nguyên, khu vực trồng cao su lớn nhất nước, gây ảnh hưởng đến hơn 10% sản lượng cao su.

2.3. Cạnh tranh với các quốc gia sản xuất lớn

• Cạnh tranh từ Thái Lan và Indonesia: Việt Nam phải đối mặt với sự cạnh tranh mạnh mẽ từ các nước sản xuất cao su hàng đầu thế giới như Thái Lan và Indonesia. Cả hai quốc gia này đều có sản lượng cao su lớn và chi phí sản xuất thấp hơn, tạo ra áp lực cạnh tranh lớn đối với các doanh nghiệp cao su Việt Nam. Trong năm 2023, Thái Lan và Indonesia đã chiếm tới 60% sản lượng cao su toàn cầu, trong khi Việt Nam chỉ chiếm 17%, tạo ra sự cạnh tranh về giá bán.

 

---

 

3. Cổ phiếu hưởng lợi

1. GVR (Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam)

• Kết quả kinh doanh: Tính đến quý 3 năm 2024, GVR đã ghi nhận doanh thu đạt hơn 12.000 tỷ đồng, tăng 7% so với cùng kỳ năm 2023. Lợi nhuận sau thuế ước đạt khoảng 2.500 tỷ đồng, nhờ vào sự phục hồi của giá cao su và nhu cầu cao su tự nhiên tăng mạnh. GVR đã tận dụng được sự gia tăng nhu cầu từ các thị trường chính như Trung Quốc, Ấn Độ và Mỹ​.
• Kế hoạch sắp tới: GVR có kế hoạch mở rộng sản xuất, gia tăng công suất sản xuất cao su thiên nhiên lên 5% trong năm 2024 để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao từ các ngành sản xuất lốp xe và y tế. Ngoài ra, GVR đang đẩy mạnh phát triển khu công nghiệp với hơn 10 dự án đang triển khai, dự kiến thu hút nhiều nhà đầu tư trong và ngoài nước.
• Dự án đang triển khai: Dự án Khu công nghiệp Nam Tân Uyên là một trong những dự án lớn mà GVR đang thực hiện, với diện tích hơn 330 ha, thu hút sự quan tâm của nhiều nhà đầu tư nước ngoài, đặc biệt trong các lĩnh vực điện tử và chế biến thực phẩm. GVR cũng đang mở rộng khu công nghiệp Long Thành và Dầu Giây để tận dụng làn sóng đầu tư FDI vào Việt Nam​.
• Tiềm lực doanh nghiệp: GVR là doanh nghiệp cao su lớn nhất Việt Nam, sở hữu hơn 430.000 ha đất trồng cao su. Với chiến lược phát triển đa ngành bao gồm sản xuất cao su và khu công nghiệp, GVR đang có vị thế rất mạnh trong ngành và sẽ tiếp tục tăng trưởng nhờ vào sự phục hồi của giá cao su và sự phát triển của các dự án khu công nghiệp​.

2. PHR (Công ty Cổ phần Cao su Phước Hòa)

• Kết quả kinh doanh: Trong 9 tháng đầu năm 2024, PHR ghi nhận doanh thu đạt 3.500 tỷ đồng, tăng 8% so với cùng kỳ năm trước. Lợi nhuận sau thuế của công ty đạt 900 tỷ đồng, tăng 15%, chủ yếu nhờ vào giá cao su tăng cao và nguồn thu từ phát triển khu công nghiệp.
• Kế hoạch sắp tới: PHR có kế hoạch chuyển đổi thêm 1.200 ha đất trồng cao su sang phát triển khu công nghiệp trong giai đoạn 2024-2025. Đây là chiến lược dài hạn của công ty nhằm gia tăng thu nhập từ mảng bất động sản công nghiệp, đặc biệt là các dự án như Khu công nghiệp VSIP III.
• Dự án đang triển khai: Khu công nghiệp VSIP III (Bình Dương) là dự án trọng điểm mà PHR đang triển khai, dự kiến sẽ đón hàng loạt nhà đầu tư nước ngoài vào lĩnh vực điện tử và công nghệ cao. Dự án này sẽ mang lại nguồn thu lớn cho PHR trong những năm tới, bên cạnh hoạt động sản xuất cao su.
• Tiềm lực doanh nghiệp: PHR sở hữu hơn 16.000 ha đất trồng cao su tại khu vực Bình Dương và Tây Nguyên. Ngoài ra, với chiến lược chuyển đổi đất nông nghiệp sang khu công nghiệp, PHR đang có tiềm lực tài chính mạnh và khả năng tăng trưởng bền vững nhờ vào các dự án khu công nghiệp lớn.

3. DPR (Cao su Đồng Phú)

• Kết quả kinh doanh: DPR ghi nhận doanh thu trong 9 tháng đầu năm 2024 đạt 2.200 tỷ đồng, tăng 10% so với cùng kỳ. Lợi nhuận sau thuế đạt 550 tỷ đồng, nhờ vào việc gia tăng xuất khẩu cao su và phát triển khu công nghiệp.
• Kế hoạch sắp tới: DPR dự kiến mở rộng diện tích khu công nghiệp Đồng Phú thêm 100 ha trong giai đoạn 2024-2025, đồng thời tăng cường sản xuất các sản phẩm cao su công nghiệp. Công ty cũng có kế hoạch tăng cường xuất khẩu sang các thị trường mới như Nhật Bản và Hàn Quốc.
• Dự án đang triển khai: Khu công nghiệp Đồng Phú là dự án quan trọng của DPR, hiện đang trong quá trình mở rộng và thu hút các nhà đầu tư vào các lĩnh vực chế biến gỗ và linh kiện điện tử. Dự án này dự kiến sẽ mang lại nguồn thu lớn cho DPR trong dài hạn​.
• Tiềm lực doanh nghiệp: DPR sở hữu diện tích đất trồng cao su lớn tại khu vực Đông Nam Bộ, đồng thời có chiến lược đa dạng hóa sản phẩm và phát triển khu công nghiệp. Với tiềm lực tài chính ổn định và chiến lược phát triển bền vững, DPR được kỳ vọng sẽ tiếp tục tăng trưởng trong những năm tới.

---

4. Cổ phiếu bị ảnh hưởng

1. TRC (Cao su Tây Ninh)

• Kết quả kinh doanh: Trong 9 tháng đầu năm 2024, TRC ghi nhận doanh thu đạt 900 tỷ đồng, giảm 5% so với cùng kỳ năm trước. Lợi nhuận sau thuế chỉ đạt 120 tỷ đồng, giảm mạnh do giá cao su biến động và công ty gặp khó khăn trong việc duy trì sản lượng​.
• Kế hoạch sắp tới: TRC dự kiến sẽ tập trung nâng cao hiệu quả sản xuất cao su và cải thiện chất lượng sản phẩm để duy trì vị thế trên thị trường. Tuy nhiên, công ty chưa có kế hoạch mở rộng diện tích đất trồng cao su hay phát triển thêm các dự án khu công nghiệp, khiến tiềm năng tăng trưởng trong tương lai hạn chế.
• Tiềm lực doanh nghiệp: TRC là doanh nghiệp có quy mô nhỏ trong ngành cao su, sở hữu khoảng 5.000 ha đất trồng cao su tại khu vực Tây Ninh. Tuy nhiên, công ty gặp khó khăn trong việc mở rộng hoạt động do hạn chế về diện tích đất và không có kế hoạch phát triển khu công nghiệp như các đối thủ lớn​.

2. HRC (Cao su Hòa Bình)

• Kết quả kinh doanh: HRC ghi nhận doanh thu năm 2024 dự kiến chỉ đạt 700 tỷ đồng, giảm 8% so với năm trước do sản lượng giảm và giá cao su biến động mạnh. Lợi nhuận sau thuế của công ty chỉ đạt 80 tỷ đồng, giảm mạnh do chi phí sản xuất tăng và khả năng quản lý kém hiệu quả.
• Kế hoạch sắp tới: HRC không có nhiều dự án mới trong kế hoạch phát triển và chủ yếu tập trung vào việc duy trì sản xuất cao su tự nhiên. Điều này làm hạn chế tiềm năng tăng trưởng của công ty trong tương lai​.
• Tiềm lực doanh nghiệp: HRC là doanh nghiệp có quy mô nhỏ và không có nhiều cơ hội mở rộng sản xuất hay phát triển khu công nghiệp. Với diện tích đất trồng cao su hạn chế và không có kế hoạch đầu tư vào các lĩnh vực khác, HRC gặp khó khăn trong việc duy trì khả năng cạnh tranh.

---

5. Dự báo tiềm năng tăng trưởng ngành cao su trong 3 tháng cuối năm 2024

5.1. Nhu cầu cao su tự nhiên tiếp tục tăng

• Sự phục hồi của ngành công nghiệp ô tô: Trong 3 tháng cuối năm 2024, nhu cầu cao su tự nhiên từ ngành công nghiệp ô tô dự kiến sẽ tiếp tục tăng cao, đặc biệt là tại các thị trường lớn như Trung Quốc, Mỹ và Ấn Độ. Trung Quốc, với vị thế là quốc gia tiêu thụ cao su lớn nhất thế giới, dự kiến sẽ tăng nhập khẩu cao su tự nhiên trong giai đoạn này do sự phục hồi mạnh mẽ của ngành sản xuất ô tô và công nghiệp nặng. Các doanh nghiệp như GVR, PHR và DPR sẽ được hưởng lợi lớn từ xu hướng này, nhờ vào việc tăng trưởng nhu cầu lốp xe và các sản phẩm cao su liên quan.

5.2. Giá cao su dự kiến duy trì ổn định

• Giá cao su thế giới trong 3 tháng cuối năm 2024 được dự báo sẽ duy trì ổn định ở mức cao nhờ sự phục hồi của thị trường tiêu thụ toàn cầu, đặc biệt là tại các nước tiêu thụ lớn như Trung Quốc và Mỹ. Theo Hiệp hội Cao su Thiên nhiên Quốc tế (ANRPC), giá cao su có thể duy trì quanh mức 2.000 USD/tấn, nhờ vào sự thiếu hụt nguồn cung từ các quốc gia sản xuất chính như Thái Lan và Indonesia. Điều này sẽ giúp các doanh nghiệp cao su xuất khẩu lớn như GVR, PHR, và DPR tiếp tục hưởng lợi từ giá bán cao, cải thiện biên lợi nhuận.

5.3. Phát triển các dự án khu công nghiệp

• Chuyển đổi đất trồng cao su sang khu công nghiệp: Các doanh nghiệp như GVR và PHR đang đẩy mạnh việc phát triển khu công nghiệp trên quỹ đất cao su không sử dụng. Tính đến cuối năm 2024, các dự án khu công nghiệp mới của GVR và PHR dự kiến sẽ thu hút thêm nhiều nhà đầu tư nước ngoài, đặc biệt là các doanh nghiệp FDI từ Nhật Bản và Hàn Quốc. Xu hướng này giúp đa dạng hóa nguồn thu nhập và giảm phụ thuộc vào giá cao su tự nhiên, đồng thời tận dụng làn sóng đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đang đổ vào Việt Nam.

5.4. Rủi ro về thời tiết và dịch bệnh cây trồng

• Rủi ro thời tiết và dịch bệnh cây trồng vẫn là một trong những thách thức lớn đối với các doanh nghiệp cao su trong những tháng cuối năm. Mùa mưa và bão ở khu vực Đông Nam Á thường diễn ra vào cuối năm, có thể gây ảnh hưởng lớn đến sản lượng khai thác mủ cao su tại các khu vực trồng trọng điểm như Tây Nguyên và Đông Nam Bộ. Ngoài ra, dịch bệnh cây trồng như bệnh rụng lá mùa đông cũng có thể gây ra thiệt hại lớn cho các vùng trồng cao su lớn của Việt Nam. Các doanh nghiệp có diện tích trồng cao su lớn như GVR, PHR, và DPR cần phải chuẩn bị kế hoạch đối phó để giảm thiểu rủi ro từ thời tiết và dịch bệnh..

 

---

 

Kết luận về ngành Cao su và dự báo cho 3 tháng cuối năm 2024

Ngành cao su Việt Nam đang có triển vọng tăng trưởng tích cực trong 3 tháng cuối năm 2024, nhờ vào sự gia tăng nhu cầu cao su tự nhiên từ các ngành công nghiệp tiêu thụ lớn như sản xuất ô tô và y tế. Các doanh nghiệp lớn như GVR, PHR, và DPR sẽ tiếp tục được hưởng lợi từ giá cao su duy trì ở mức cao và sự phục hồi của thị trường tiêu thụ toàn cầu. Bên cạnh đó, chiến lược phát triển khu công nghiệp trên quỹ đất cao su không sử dụng sẽ giúp các doanh nghiệp này đa dạng hóa nguồn thu nhập và giảm phụ thuộc vào biến động giá cao su tự nhiên.

Tuy nhiên, ngành cao su vẫn phải đối mặt với những thách thức từ biến động giá cả, rủi ro về thời tiết và dịch bệnh cây trồng, cũng như sự cạnh tranh từ các quốc gia sản xuất cao su lớn như Thái Lan và Indonesia. Các doanh nghiệp có khả năng quản lý rủi ro tốt, tối ưu hóa chuỗi cung ứng và đa dạng hóa sản phẩm sẽ có lợi thế cạnh tranh và duy trì đà tăng trưởng bền vững trong tương lai​.